RRSO - co to jest i jak obliczyć?

RRSO, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, to wskaźnik, który często jest spotykany, gdy zamierzamy wziąć kredyt. RRSO jest wskaźnikiem, który funkcjonuje w przestrzeni finansowej już wiele lat. Obowiązek obliczania jego wartości nałożyła Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady \(2008/48/WE\) z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki. Jej celem było stworzenie jednolitych przepisów dla rynku kredytów konsumenckich we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ustanowienie RRSO zwiększa możliwości uzyskania kredytu w innych państwach członkowskich, a także zapewnia wzrost rynku kredytowego w całej UE.

RRSO zostało stworzone, aby ułatwić klientowi porównanie ofert kredytowych lub pożyczkowych, właśnie dlatego, że zawiera wszystkie koszty. W Polsce obowiązek określania i publikowania RRSO został po raz pierwszy opublikowany w Ustawie o kredycie konsumenckim z 2001 roku.

Czego dowiesz się z tego artykułu?

• Czym jest RRSO i jak wpływa na koszt kredytu.

• Jakie czynniki decydują o wysokości rzeczywistego oprocentowania.

• Jak samodzielnie obliczyć przybliżoną wartość wskaźnika.

• Jak korzystać z kalkulatora RRSO przy porównywaniu ofert.

• Dlaczego oferty z RRSO 0% mogą nie być tak korzystne, jak się wydaje.

Czym jest RRSO w kredycie konsumenckim?

Definicja RRSO jest przedstawiona w Ustawie o kredycie konsumenckim. W art. 5 pkt. 12 czytamy, że jest to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

Jaka jest rola RSO?

RRSO jest wskaźnikiem, który ma ułatwiać konsumentom porównywanie różnych ofert kredytowych i dokonania oceny, która z nich jest korzystniejsza. Aby jednak dokładnie porównać propozycje zobowiązań, trzeba przeanalizować kredyty na tę samą kwotę, z takim samym rodzajem rat i tym samym okresem spłaty. To istotne, ponieważ RRSO uwzględnia wartość pieniądza w czasie.

Prawo wymaga, aby przy obliczaniu RRSO kredytu instytucja finansowa uwzględniła wszystkie koszty i opłaty związane z udzielanym zobowiązaniem. Potrzebne są takie informacje jak:

• stopa oprocentowania;

• opłaty dla kredytodawcy - prowizja, wymagane ubezpieczenie oraz inne opłaty (np. opłata za rozpatrzenie wniosku).

To oznacza, że RRSO uwzględnia wszystkie koszty, jakie musi ponieść kredytobiorca w związku z otrzymaniem kredytu.

Wartość RRSO obowiązkowo musi być podawana przez wszystkie instytucje finansowe działające zgodnie z prawem, np. banki, firmy pożyczkowe.

Jak obliczyć RRSO kredytu hipotecznego i kredytu gotówkowego?

RRSO jest wskaźnikiem wyliczanym według specjalnego wzoru, który jest ustalony zapisami prawa. Ustawa o kredycie konsumenckim wskazuje konkretne informacje i sposób wyliczenia RRSO, jednak podany wzór jest tak skomplikowany, że zwykły konsument będzie miał problemy z wyliczeniem RRSO.

Informacje, jakie trzeba zastosować we wzorze na obliczenie RRSO, to:

1. K - numer kolejnej wpłaty raty kredytu;

2. K' - numer kolejnej spłaty raty kredytu lub wnoszonych opłat;

3. Ak - kwota wypłaconego kredytu;

4. A'k - kwota wysokości jednej raty do spłaty kredytu;

5. m - numer ostatniej wypłaty raty kredytu do zapłacenia;

6. m' - numer ostatniej raty kredytu lub opłaty do spłaty;

7. tK - okres, jaki upłynął od pierwszego dnia wypłaty do dnia liczonego jako K;

8. tK' - między dniem pierwszej wypłaty a dniem spłaty lub wniesienia opłat o numerze K';

9. i - rzeczywista stopa oprocentowania.

Jak samodzielne obliczyć RRSO?

Do samodzielnego obliczenia RRSO potrzebne są tylko trzy informacje: koszty kredytu, całkowita kwota kredytu oraz całkowity okres trwania kredytu wskazany w dniach.

Do obliczenia RRSO można zastosować następujący wzór:

RRSO = (Koszty kredytu, kwota kredytu) x 365/liczba dni x 100%

To jednak uproszczona forma wzoru, umożliwiająca dokonanie tylko przybliżonych wyliczeń.

Czym jest kalkulator RRSO?

Jeśli powyższy wzór jest zbyt trudny do zrozumienia i obliczenia RRSO, wtedy można wykorzystać metodę prostszą i skorzystać z kalkulatora RRSO. Do kalkulatora RRSO trzeba wpisać następujące dane:

• kwota kredytu, jaką zamierzamy pożyczyć od banku;

• okres kredytowania - czas, przez jaki kredytobiorca planuje spłacać kredyt (wyrażony w miesiącach lub latach);

• podstawowa stopa procentowa kredytu wyrażona w skali roku;

• opłata pobierana przez bank za udzielenie kredytu, wyrażana w procentach od wartości kredytu;

• dodatkowe opłaty związane z kredytem tj. ubezpieczenie, opłaty administracyjne, koszty prowadzenia rachunku i inne opłaty;

• forma spłaty kredytu, czyli raty równe lub malejące.

Kalkulator RRSO to funkcjonalne narzędzie, które po wpisaniu potrzebnych danych, automatycznie oblicza Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania kredytu, uwzględniając wszystkie koszty związane z kredytem. Aby obliczyć RRSO kalkulator, musi wziąć pod uwagę m.in. oprocentowanie nominalne, prowizja, ubezpieczenie kredytu, inne koszty oraz koszty prowadzenia rachunku.

Warto jednak pamiętać, że banki mają obowiązek same podawać wartość wskaźnika RRSO kredytu hipotecznego i kredytu gotówkowego. To ułatwia porównanie ofert różnych kredytodawców, a najłatwiej zrobić to z użyciem porównywarki kredytów, takiej jak Finanse Lucky.

Czym różni się RRSO od RSO?

Banki w informatorach kredytowych często stosują oprócz RRSO jeszcze jeden skrót. To RSO, czyli Roczna Stopa Oprocentowania. Nie wolno mylić tego wskaźnika z RRSO, ponieważ odnosi się tylko do oprocentowania kredytu, pokazuje tylko roczny koszt odsetkowy. W skład RSO wchodzi marża bankowa oraz stopa bazowa WIBOR. W związku z tym RSO obejmuje węższy zakres kosztów niż RRSO, który jest obliczany na podstawie całkowitego kosztu kredytu.

Ustawa o kredycie konsumenckim oraz Kodeks cywilny określają maksymalną wysokość oprocentowania nominalnego oraz limit pozaodsetkowych kredytów i pożyczek.

Zgodnie z tymi przepisami:

• maksymalne oprocentowanie w skali roku nie może przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych - od 4 listopada 2021 jest to 9,50% (wartość odsetek ustawowych jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5%);

• pozaodsetkowe koszty nie mogą być wyższe niż 25% pożyczonej kwoty plus 30% za każdy rok kredytowania, jednak nie więcej niż 100% kredytu.

Wprowadzone limity i ograniczenia mają eliminować nieuczciwe praktyki, które czasami stosowały instytucje finansowe.

Jakie RRSO jest korzystne dla kredytobiorcy?

Porównując kredyty na podstawie RRSO, najlepiej wybrać ten z najniższym wskaźnikiem. Jednak warto pamiętać, że Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania to koszt kapitału w skali roku, w związku z tym, wszystkie czynniki całkowitego kosztu zobowiązania są dzielone przez liczbę lat. Oznacza to, że porównywać trzeba dwie oferty kredytu na tę samą kwotę, o tym samym okresie spłaty i mające ten sam rodzaj rat.

Zobowiązania krótkoterminowe najczęściej charakteryzują się wyższym RRSO od kredytów długoterminowych (np. kredyt hipoteczny). Wszystko dlatego, że koszty jednorazowe (np. prowizja) rozkładane są na mniejszą liczbę lat. Nominalnie jednak suma wszystkich kosztów kredytu hipotecznego może być wyższa, z powodu tego, że kapitał jest oddawany przez długi okres i przez wiele lat kredytobiorca ponosi koszty odsetek od salda zadłużenia, które zostało do spłaty.

W przypadku takich samych ofert kredytowych, w tej samej kwocie, o tym samym okresie spłaty i takich samym rodzaju rat, RRSO jest bardzo przydatnym wskaźnikiem do porównania propozycji. Należy jednocześnie pamiętać, że do obliczenia RRSO banki mogą wziąć pod uwagę inne dane wyjściowe i mogą zostać uwzględnione inne składowe całkowitego kosztu kredytu.

Co oznacza RRSO 0%?

Czasami można spotkać się z ofertą pożyczki z RRSO wynoszącym 0% i takim samym oprocentowaniem. Tego rodzaju zobowiązania na ogół proponowane są przy zakupach ratalnych w sklepach sieciowych lub w ofertach pożyczek pozabankowych. Tego typu propozycje mają wiele ograniczeń i najczęściej dotyczą niskich kwot finansowania z krótkim okresem spłaty.

Warto wiedzieć, że w przypadku, gdy bank proponuje kredyt z oprocentowaniem 0%, nie oznacza to, że kredytobiorca nie zapłaci od zobowiązania żadnych kosztów. Często takie oferty są uwarunkowane koniecznością zapłacenia wyższej prowizji za udzielenie pożyczki. Zdarza się, że pozornie korzystna pożyczka może w rzeczywistości okazać się dużym obciążeniem dla budżetu domowego.

Najczęściej zadawane pytania