Zdolność kredytowa zależy od sytuacji finansowej, zawodowej i rodzinnej potencjalnego kredytobiorcy. Ważne są również warunki kredytu, czyli jego kwota, okres spłaty oraz zabezpieczenia. Sprawdźmy, co to jest zdolność kredytowa i jakie czynniki na nią wpływają.
Weryfikacja zdolności kredytowej to jedna z pierwszych czynności podejmowanych przez bank po złożeniu przez potencjalnego kredytobiorcę wniosku o udzielenie kredytu. Taka analiza pozwala ocenić, czy wnioskujący będzie w stanie regularnie spłacać zaciągnięte zobowiązanie finansowe. Przede wszystkim jednak zdolność kredytowa określa maksymalną kwotę kredytu, jaką kredytobiorca może uzyskać, przy uwzględnieniu jego dochodów i wydatków.
Warto wiedzieć, że istnieją czynniki obniżające zdolność kredytową i takie, które mogą wpłynąć na jej zwiększenie.
Czym jest zdolność kredytowa?
Zdolność kredytowa to wskaźnik określający kwotę zobowiązania, jaką jest w stanie spłacić osoba wnioskująca o kredyt. Każda instytucja finansowa posiada własne algorytmy, na podstawie których ustala prawdopodobieństwo spłaty zobowiązana w przyszłości przez potencjalnego kredytobiorcę. Poszczególne banki i inne instytucje pożyczkowe w odmienny sposób liczą wskaźnik zdolności kredytowej. Mogą przyjmować odmienne kryteria w kwestii wysokości i źródeł dochodu. Biorą także pod uwagę różne koszty życia oraz uwzględniać rozmaite parametry dodatkowe.
Już wiemy, że na ogół każda instytucja finansowa ocenia klienta w sposób indywidualny. Dlatego zanim złożymy wniosek o kredyt, można samodzielnie sprawdzić własną zdolność kredytową, korzystając z kalkulatora zdolności kredytowej dostępnego w internecie. Warto przy tym wiedzieć, że żaden bank nie udzieli zobowiązania finansowego bez sprawdzenia zdolności kredytowej. Jest ona weryfikowana nawet u stałych klientów banku.
Zdolność kredytowa – dlaczego banki ją wyliczają?
Zdolność kredytowa pozwala na otrzymanie rożnych forma finansowania od banku jak kredyty gotówkowe, hipoteczne czy samochodowe. Ponadto pozytywna weryfikacja kredytobiorcy umożliwia zaciągnięcie pożyczki, skorzystanie z leasingu, zakupy ratalne oraz ustanowienie debetu na karcie.
Zdolność kredytowa służy bankowi do wyliczenia maksymalnej kwoty kredytu, jaką będzie mógł udzielić kredytobiorcy oraz wskazania maksymalnego okresu kredytowania. Im lepsza zdolność kredytowa klienta, tym wyższą kwotę zobowiązania zaproponuje bank.
Ocena zdolności kredytowej to skomplikowany proces. Za każdym razem bank przeprowadza analizy: ilościową i jakościową. Dodatkowo zdolność jest wyliczana inaczej, w zależności od kredytu, o jaki wnioskuje klient. W przypadku zobowiązania długookresowego i wysokiego kredytu hipotecznego, bank bardzo dokładnie i restrykcyjnie szacuje możliwość czasowego regulowania rat. Zarówno obecnie, jak i w dalekiej przyszłości. Zdecydowanie łagodniej instytucje finansowe podchodzą do niewielkich kredytów gotówkowych oraz kart kredytowych z kilkumiesięcznym, krótkim terminem spłaty.
Dochód – główny czynnik wpływający na zdolność kredytową
Jednym z najważniejszych czynników analizowanych przez bank podczas sprawdzania zdolności kredytowej jest wysokość dochodów oraz jego źródło. Dla kredytodawcy istotna jest regularność wpływów na konto i długość zatrudnienia.
Bank lub inna instytucja pożyczkowa bierze pod uwagę tylko dochody powtarzalne i możliwe do udokumentowania. Poza standardowym wynagrodzeniem na podstawie umowy o pracę mogą to być np.:
- emerytura,
- bezterminowa renta,
- dochody z wynajmu
- oraz te uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej.
W przypadku, gdy kredytobiorca posiada kilka udokumentowanych źródeł dochodu, zostaną one zsumowane i na ich podstawie bank wyliczy zdolność kredytową. Instytucja finansowa nie uwzględni w analizie zdolności kredytowej takich źródeł dochodu jak:
- renta czasowa,
- praca „na czarno”,
- niezgłoszony wynajem
- czy jednorazowa premia uznaniowa.
Bank, wyliczając zdolność kredytową, bierze pod uwagę dochód netto wnioskodawcy, czyli wysokość wynagrodzenia po odliczeniu regularnie ponoszonych kosztów. Przy procedurze udzielania kredytu hipotecznego przedsiębiorcy instytucja finansowa również będzie się opierać na dochodzie netto. Jego przyjęta wartość może być zależna od wyników finansowych czy formy rozliczeń prowadzonej działalności. Natomiast przy umowach cywilnoprawnych dochód może być obniżony o 20 lub 50% ze względu na zastosowanie kosztów uzyskania przychodu.
Inne czynniki niezbędne do oceny zdolności kredytowej
Na ocenę zdolności kredytowej, oprócz dochodu, wpływają też następujące czynniki:
Wydatki gospodarstwa domowego
Analizując zdolność kredytową, bank musi ustalić, oprócz dochodu także wysokość miesięcznych (stałych) kosztów utrzymania. To kwota, jaką gospodarstwo domowe potrzebuje „na życie”. Są to wydatki obejmujące stałe opłaty, abonamenty, polisy, w tym ubezpieczenie nieruchomości, żywność, utrzymanie samochodu czy bilety miesięczne.
Minimalna wysokość tego typu kosztów jest obliczana na podstawie wskaźników Głównego Urzędu Statystycznego. Pod uwagę brane są takie dane, jak: miejsce zamieszkania, liczba osób na utrzymaniu itp. Do analizy zdolności kredytowej bank przyjmie odpowiednią kwotę dla gospodarstwa domowego, chyba że wnioskujący sam zadeklaruje wyższe wydatki.
Spłacane zobowiązania finansowe
wszystkie aktualnie posiadane i spłacane kredyty, pożyczki czy limity w koncie zmniejszają zdolność kredytową kredytobiorcy. Banki sumują raty spłacanych zobowiązań i doliczają je do miesięcznych wydatków gospodarstwa domowego.
Historia kredytowa
Oceniając zdolność kredytową, bank analizuje nie tylko obecnie posiadane kredyty, ale także te, które zostały spłacone w przeszłości. Wiedzę na temat spłaconych zobowiązań bank pozyskuje z BIK-u (Biuro Informacji Kredytowej). Instytucja ta zajmuje się gromadzeniem i przechowywaniem informacji na temat spłaconych i spłacanych zobowiązań wszystkich kredytobiorców.
Dzięki danym z BIK bank wie, czy wnioskujący o kredyt spłacał swoje raty terminowo i czy nie zalega z płatnościami. Negatywna historia kredytowa może przekreślić szanse na kredyt. Dlatego przed złożeniem wniosku w banku warto pobrać raport BIK i sprawdzić swoją historię kredytową.
Stosunek długu do dochodu (DTI)
Z ang. „debt to income”, to wskaźnik pokazujący stosunek wszystkich zobowiązań kredytobiorcy do wysokości uzyskiwanych dochodów. Po złożeniu wniosku kredytowego bank dodaje do miesięcznych wydatków kredytobiorcy wysokość ewentualnej raty kredytu. Sprawdza w ten sposób, jak wpłynie to na na DTI. Jeśli wyniesie on ponad 50%, wtedy klient musi liczyć się z odmową udzielenia kredytu.
Wysokość kredytu
Im wyższy dochód kredytobiorcy, tym wyższe zobowiązanie finansowe można otrzymać w banku. Dla zdolności kredytowej znaczenie ma oprocentowanie kredytu hipotecznego. Jeśli jest ono wyższe i rośnie, wtedy całkowity koszt kredytu staje się wyższy, jednocześnie maleje zdolność kredytowa klienta.
Wiek kredytobiorcy
Ma on większe znaczenie przy udzielaniu kredytu hipotecznego.Takie zobowiązanie jest zaciągane wszak na kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Warto wiedzieć, że większość banków określa limity wiekowe przy udzielaniu kredytu hipotecznego. W niektórych instytucjach może on być ustalony na 80 lat, a w innych – na 75 lat lub mniej.
Parametry kredytu hipotecznego a zdolność kredytowa
Zdolność kredytowa jest w dużym stopniu powiązana z warunkami udzielenia kredytu hipotecznego, takimi jak:
- okres kredytowania,
- rodzaj rat kredytowych (rosnące czy malejące),
- a także wysokość wkładu własnego
- i kwota kredytu hipotecznego.
Dłuższy okres spłaty kredytu hipotecznego to niższa miesięczna rata, która jest łatwiejsza do regulowania. W takim przypadku kredytobiorca zyskuje większą zdolność kredytową. W zamian musi liczyć się z wyższymi kosztami całkowitymi, ponieważ odsetki są naliczane przez dłuższy okres. Droższy kredyt, a jednocześnie większą zdolność kredytową, można zyskać również decydując się raty równe kredytu, zamiast malejących. Bank wylicza zdolność kredytową na podstawie pierwszej raty, a ta jest niższa w przypadku rat równych.
Duże znaczenie ma też kwota kredytu hipotecznego, o jaką wnioskuje kredytobiorca. Im jest ona wyższa, tym dla banku większe jest ryzyko związane ze spłatą rat w przyszłości. Aby zwiększyć szansę na uzyskanie wyższej kwoty kredytu, warto powiększyć wkład własny. W takim przypadku bank zaproponuje korzystniejsze warunki kredytowania. Wysoki wkład własny to jeden z najskuteczniejszych sposobów na zwiększenie zdolności kredytowej.
Jak poprawić swoją zdolność kredytową?
Zdolność kredytowa ma istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadku, gdy zamierzamy wnioskować o kredyt hipoteczny z długim okresem spłaty. Bank w takim przypadku bardzo skrupulatnie przygląda się dochodom i wydatkom potencjalnego kredytobiorcy, aby wyeliminować ryzyko niespłacenia zobowiązania w przyszłości. Jeśli planujemy wnioskować o kredyt hipoteczny, warto wcześniej zadbać o swoją zdolność kredytową, aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie kredytu.
Jak zwiększyć zdolność kredytową? Warto zadbać o następujące kwestie:
- Sprawdź swoje kredyty i zobowiązania finansowe – może się okazać, że małym wysiłkiem uda się pozbyć części spłacanych pożyczek. Można w tym celu wziąć kredyt konsolidacyjny i zamienić kilka rat na jedną. Korzystnie jest pozbyć się nieużywanych i zbędnych kart kredytowych, limitów w koncie czy też debetów. Wszystko te produkty finansowe obniżają zdolność kredytową nawet wtedy, gdy są nieużywane przez kredytobiorcę.
- Postaraj się o wyższe dochody – nie jest to prosta sprawa, jednak warto sprawdzić, czy możesz zwiększyć swoje wynagrodzenia poprzez wypracowanie nadgodzin ewentualnie uzyskanie premii. Może to być także impuls do znalezienia lepiej płatnej pracy.
- Rozważ współkredytobiorcę – jeśli, pomimo zadbania o swoje finanse i zobowiązania nadal masz niską zdolność kredytową, możesz skorzystać ze wsparcia współkredytobiorcy. Warto poszukać zaufanej osoby, która ma stałe i wysokie dochody. Jej sytuacja finansowa wpłynie pozytywnie na zdolność kredytową i decyzję o udzieleni kredytu. Współkredytobiorca nie musi być spokrewniony z kredytobiorcą.
- Wysoki wkład własny – wpływa pozytywnie na zdolność kredytową przy kredycie hipotecznym. Nie zawsze jest możliwość jego zgromadzenia, ale czasami można liczyć na wsparcie rodziny bądź przyjaciół.
Jak sprawdzić zdolność kredytową?
Zanim zaczniemy ubiegać się o kredyt hipoteczny, dla upewnienia się, że otrzymamy kredyt, możemy samodzielnie obliczyć zdolność kredytową. To możliwe z pomocą internetowego kalkulatora zdolności kredytowej. Jest to proste narzędzie, w którym trzeba wpisać odpowiednie dane i postępować zgodnie ze wskazówkami. Po uzupełnieniu właściwych rubryk i ich zatwierdzeniu kalkulator w kilka chwil wyliczy zdolność kredytową do zaciągnięcia kredytu w zadeklarowanej wysokości i z określonym terminem spłaty.
Kalkulator zdolności kredytowej pomaga oszacować kwotę kredytu hipotecznego, jaką może uzyskać klient na podstawie wpisanych danych. Wynik jest generowany w oparciu o informacje zawarte w formularzu kalkulatora zdolności kredytowej.
Korzystając z kalkulatora zdolności kredytowej, dotyczącego kredytu hipotecznego, można się dowiedzieć, ile przypuszczalnie będzie wynosić rata kredytu. To pozwala sprawdzić, czy planowany kredyt hipoteczny będzie dużym obciążeniem dla budżetu domowego.
Należy jednak pamiętać, że każdy kalkulator pokazuje tylko szacunkowe wyniki. Ostateczną decyzję o przyznaniu kredytu podejmuje dopiero bank, analizując sytuację konkretnego klienta.
Zdolność kredytowa to bardzo ważny wskaźnik, decydujący o tym, czy mamy szansę na to, aby otrzymać kredyt hipoteczny, gotówkowy, na zakup samochodu itp. Różne aspekty wpływają na zdolność kredytową. Jednym z ważniejszych elementów, decydujących o zdolności kredytowej, jest dochód potencjalnego kredytobiorcy. Planując wzięcie kredytu hipotecznego, warto zadbać o zwiększenie zdolności kredytowej. To może przełożyć się na otrzymanie pozytywnej decyzji kredytowej.